عظیمه اشرف پور[1]
موسی خدایاری[2]
چکیده
به طور كلي، ايران از نظر منابع طبيعي و جاذبه هاي گردشگري، یکی از کشورهای مطرح جهان میباشد. اما در تمام طول سالهاي گذشته، روند ورود جهانگردان به كشور بسيار كند بوده است. در كشورهاي در حال توسعه نظير ايران كه بيشتر تك محصولي بوده و بر صادرات نفت تمركز دارد، استفاده از اين مواهب و توسعه گردشگري مي تواند راهكار بسيار مناسبي باشد. با توجه به اين كه استان آذربايجان شرقي نيز آثار تاريخي و جاذبه هاي طبيعي فراواني دارد، ضرورت دارد كه موانع توسعه صنعت گردشگري استان را شناسايي كرده و درصدد رفع آن ها برآييم. هر چند در سالهاي اخير اين صنعت در استان آذربايجان شرقي رو به توسعه نهاده ولي هيچگاه از تمام ظرفيت هاي آن استفاده نشده و جاي كار بسيار دارد.
در این مقاله سعی شده است که ابتدا تعریف مختصری از گردشگری و اکوتوریسم ارائه شده و زیرساختهای اجتماعی، فرهنگی، مذهبی، عمرانی که برای بهبود طبیعت گردی لازم است
در این مقاله سعی شده است ابتدا گردشگری از نظر موضوع تفکیک شده و تعریف مختصری از اکوتوریسم و فرهنگ داده شود. ارتباط بین اکوتوریسم و عوامل اجتماعی، فرهنگی ودینی گردشگری تشریح شده و همچنین به تغییرات و تأثیراتی که طبیعت گردان بر میزبانان و بالعکس میگذارند اشارهای شود. در ادامه اثرات مثبت و منفی که در زمینه عوامل اجتماعی، فرهنگی و دینی و ارتباط آنها با با اکوتوریسم ایجاد شدهاند اشارهای خواهد شد و راهکارهایی در این زمینه پیشنهاد میشود. در نهایت به زیرساختهای عمرانی لازم نظیر زیرساختهای حملونقل، اقامتگاهی و اطلاعاتی…. اشاره شده و به راهکارهایی در زمینه بهبود این عوامل اشاره خواهد شد.
مقدمه
امروزه ساكنان مقاصد گردشگري دريافتند كه اگر مقوله گردشگري به نحو شايسته و مناسبي طراحي و برنامه ريزي شود، نه تنها مشكلات مذكور كمتر پيش خواهد آمد بلكه گردشگري مي تواند زمينه هاي تعامل فرهنگي و در نتيجه تعالي آن را پديد آورد. هم از اين جهت است كه امروزه در بيشتر مطالعات و برنامه ريزي هاي جامع صنعت گردشگري، سنجش و ارزيابي تأثيرات اجتماعي گردشگري بر جوامع ميزبان، مقوله اي جا افتاده است و ضرورتي انكار ناپذير دارد. مقصود از آثار اجتماعي، تغييراتي است كه در زندگي مردم جامعه ميزبان گردشگري رخ مي دهد و اين تغيير بيشتر به سبب تماس مستقيم اهالي و ساكنان آن ديار با گردشگران صورت مي گيرد. منظور از آثار فرهنگي تغييراتي است كه در هنر، آداب و رسوم و معماري مردم ساكن جامعه ميزبان رخ مي دهد. اين تغييرات بلند مدت ترند و در نتيجه در دراز مدت مي توانند باعث رشد و توسعه صنعت گردشگري شوند. اصطلاح آثار اجتماعي- فرهنگي را به معني تغییراتي به كار مي برند كه در تجربه هاي روزانه، شيوه زندگي محصولات هنري و فكري جامعه ميزبان رخ مي دهد (گي، 1382، 291).
[1] – Az_ashrafpour@yahoo.com
[2] – Khodayari_1983m@yahoo.com
منبع :
جستارهايي در ميراث اسلامي (مجموعه مقالات، يادداشت‌ها، اسناد و متون)
دفتر سوم (ويژه‌نامة مراغه‌پژوهي)
به كوشش: دكتر مسعود غلاميّه، دكتر یوسف بیگ‌باباپور
