دبا: اشاره / آیین نکوداشت «احمد پاکتچی»، عصر روز دوشنبه بیستم شهریور ماه، در سالن همایشهای کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
دکتر احمد پاکتچی از سال 1367ش، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی مشغول به کار شد؛ در سال 1368 به مدیریت گروه فقه و علوم قرآنی و حدیث منصوب گشت و همزمان به عضویت شورای عالی علمی این مرکز درآمد.
دکتر پاکتچی در طی سه دهه حضور فعال در این مرکز با تءلیف بیش از 400 عنوان مقاله در زمینه های مختلف علوم قرآن، حدیث، فقه، تاریخ، فرهنگ و اندیشه اسلامی، از همراهان قدیم و از اصحاب دیرین این مرکز به شمار می رود.
بخش عظیمی از آراء و نظریات اندیشمندانه وی برای نخستین بار در قالب مقالات ایشان در لا به لای مجموعۀ 23 جلدی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی منتشر شده است.
آنچه در زیر می خوانید متن پیام کاظم موسوی بجنوردی – رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی – است که در این مراسم خوانده شد.
******
بسمه تعالی
به دست اندرکاران آیین گرامیداشت دوست و استاد ارجمند جناب آقای دکتر احمد پاکتچی درود و سلام میفرستم و امیدوارم که برگزاری چنین مجلس با شکوهی، موجبات آشنایی عمیق جوانان پژوهشگر میهن ما را با یکی از درخشانترین چهرههای پژوهشی و فکری این روزگار فراهم آورد.
اکنون نزدیک سی سال از آن روز میگذرد که دکتر پاکتچی به جمع هیأت علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی پیوست و از همان روزهای نخست، فضل و اطلاع وسیع و عمیق او از جوانب گوناگون فرهنگ و تمدن اسلامی با وجود جوانی و تیزهوشی و سرعت انتقال و نیروی حافظۀ او مایۀ حیرت و شگفتی اصحاب دائرةالمعارف گردید.
کسانی از اهل فضل و اطلاع که مقالات و کتابهای متنوع او را در موضوعات گوناگون، از ابوحنیفه تا ازارقه و اِخوانِ چینی و جریانهای تصوفی در ماوراءالنهر و نقد اندیشههای کلامی و عقیدتی و فقهی در مقالۀ بلند اسلام و دهها و صدها مقالۀ دیگر خواندهاند، بر میزان تسلط و احاطۀ او بر این موضوعات پی بردهاند و از آنگاه که مجامع علمی کشور نیز از لطف درس و بحث او برخوردار شدهاند، دانشجویان بسیاری، به قدر همت خود، از راهنماییها و هدایتهای علمی او استفادهها بُردهاند؛ بهویژه که دکتر پاکتچی در پیروی از سنت سلف صالح خویش در «زکات علم» نیز دستی گشاده دارد و وجود او برای طالبان حقیقی علم و تحقیق از هر جهت مایۀ برکتهای بسیار بوده است.
گذشته از عطایا و استعدادهای الهی در وجود او، آقای دکتر پاکتچی پرورش یافتۀ مکتب هزارسالۀ آموزشی و تحقیقی در سنتهای علمی ماست و سالها توغّل و غور و تفحص در انواع و اقسام متون و آثار فقهی و رجالی و حدیثی و کلامی و تاریخی و جغرافیایی، از او دانشمندی بیمثال ساخته است، که وجوه گوناگون این فرهنگ را از لایههای پنهان در غبارهای هزارساله و چندین صدساله در گُسترۀ وسیع سرزمینهای اسلامی میشناسد و آن را به خوبی بر اهل فضل و مشتاقان این روزگار عرضه میدارد.
اطلاع عمیق او از زبانهای گوناگون، از سوی دیگر موجب آشنایی با آراء و اندیشههای خاورشناسان و پژوهشگران مغرب زمین گردید و بر طریقههای تحقیق و پژوهشی از هر حیث مسلط شده است و از این جهت، میتوان گفت که او در طبقهای از استادان روزگار ما قرار میگیرد که سنتهای علمی شرق و غرب را در وجود خود گرد آوردهاند.
دکتر پاکتچی الگویی بیهمتا از پژوهشگری ممتاز و منظم است، که در علماندوزی، هرگز دست از طلب برنداشته و حاصل سالها پژوهش و تحقیق مستمر را در مقالات و کتابهای ارزشمند خود در اختیار مشتاقان قرار داده است. در میان موضوعات متنوع مورد علاقۀ او، بجاست و با این مجلس نیز مناسبت تمام دارد که به قرآن و علوم قرآنی اشاره کنم. اهل اطلاع نیک میدانند که تحقیقات و مقالات دکتر پاکتچی تا چه حد بر وسعت و عمق مطالعات مربوط به قرآن کریم افزوده و بهویژه علم و اطلاع ایشان بر مباحث نوین در این عرصه، همچون زبانشناسی و نشانهشناسی عرصه را بر طرح مسائل نوین گشوده است.
در پایان، برای این همکار عالیقدر، که مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی نزدیک سه دهه از لطف حضور علمی چشمگیر او برخوردار بوده است، آرزوی سلامتی و عزت مستدام دارم و از دستاندرکاران و حضار محترم به سهم خود سپاسگزارم و جوانان وطن را به مطالعه و دقت در سلوک علمی و آثار دکتر پاکتچی دعوت میکنم و یقین دارم که درین صورت، از عمر برخورداری تمام خواهند یافت.
با سپاس بیحد
کاظم موسوی بجنوردی
رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
