نسخهبرگرداني از رسالة حفظ الصّحّه
(بر اساس نسخۀ كتابخانة ملي پاريس، ش 1967، مورّخ 949 هـ.ق.)
درآمد:
یکی از مباحث مهم تاریخ پزشکی دورۀ اسلامی، مسئلۀ حفظ صحت یا بهداشت عمومياست. رعایت برخی نکات و مواردی که باعث سلامت انسان و پیشگیری امراض مختلف ميشود.
رسالۀ حاضر منظومه ای است در حفظ صحت و بهداشت عموميبا عناوینی چون «من کلام بوذرجمهر» و «رساله در نظم حکمت ارسطو» که متأسفانه در منابع تراجم و فهارس نسخ خطی مؤلف ناشناخته قید شده و تحقیقات پیش از این نیز نتوانسته هویت اصلی ناظم آن را کشف نماید. از جمله در الذریعه (ج19) نسخۀ دیگری از این اثر شناسانده شده؛ همچنین استاد احمد منزوی (نسخه های فارسی 1/565) دو نسخه از آن را که متعلق به کتابخانۀ ملک (ش14/492) و کتابخانۀ دانشکدۀ الهیات تهران (ش3/301) ميباشند، یاد فرموده است.
اين گونه رسایل از نظر نسخهآرايي هم مد نظر نسخه پردازان دورة اسلامي بوده است. به طوري كه بارها نسخ نفيسي از این گونه آثار تهيه شده است. يكي از اين نسخ در كتابخانة ملي پاريس به شمارة 1967 نگهداري ميشود كه به خط نستعليق، كاتب: شاه محمود، تاريخ كتابت: 949 هجري قمري ميباشد، با دو مينياتور زيبا، و صفحات مجدول، و با مشخصات ثبتي:
Titre : Hefz-e sehhat
Type : manuscrit
Langue : Persan
Droits : domaine public
Identifiant : ark:/12148/btv1b8432212d
Source : Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Supplément Persan 1967
Provenance : bnf.fr
در آخر از دوستان عزيزم تشكر و قدرداني مينمايم كه در اين راه بنده را ياري فرمودند: از دوست عزيز جناب آقاي دکتر يوسف بيگباباپور كه در تأليف یادداشت حاضر از ايشان بهره بردم؛ و از دوست گرامي جناب آقاي احمد خامهيار كه دستيابي به نسخة حاضر را مديون ايشان هستم.
والسلام عليكم
موسوينژاد
قم- 1391 شمسي
منبع :
جستارهايي در ميراث اسلامي (مجموعه مقالات، يادداشتها، اسناد و متون)
دفتر دوم(ويژهنامة تاريخ پزشكي و طب سنتي)
به كوشش: دكتر یوسف بیگباباپور