سید حمیدرضا اشرف زاده
چکیده: ابو معین ناصر خسرو قبادیانی مروزی بلخی، از شعرای برجسته و از قصیده سرایان نام آور پارسی است. او در اثر خوابی بیدار کننده، سفر هفت سالۀ خود را می آغازد، در این سفر، در مصر، به مذهب اسماعیلیه در می آید و به لقب حجت ملقب می گردد و به خراسان بر می گردد و پس از چند سال آوارگی در بلخ و نیشابور و مازندران، سرانجام به درۀ یمگان پناه می برد.
در مورد آن خواب آگاهی بخش و این لقب «حجتی» تردیدهایی وجود دارد.
این ناصرخسرو، قصیده ای با مطلع ذیل دارد:
حاجیان آمدند با تعظیم / شاکر از رحمت خدای رحیم
که پرسش و پاسخی است با دوستی مخلص، عزیز و کریم، درباره مناسک حج، که تأویلی عارفانه از مناسک حج است. قبل از ناصر خسرو، چنین گفت و گویی نیز بین حضرت سجاد(ع) و شبلی نامی نقل کرده اند و در کتاب مصباح الشریعه نیز تأویلی عارفانه از امام همام حضرت امام جعفر صادق(ع) درباره مناسک حج نقل شده است. آیا ناصر خسرو به این مطالب نظر داشته و آنرا به خود اسناد داده است؟ یا …
ادبیات فارسی دانشگاه آزاد مشهد1386 شماره14
منبع: پرتال جامع علوم انسانی
