رضا روحانی
نویسنده در مقاله حاضر تلاش می کند ضمن استخراج نکاتی که ناصرخسرو در آثار، و به ویژه اشعار، درباره قرآن بیان داشته، آنها را دسته بندی، تحلیل و تبیین نماید و با معرفی دیدگاه های مختلف ناصر درباره قرآن و تنزیل و تأویل آن، شئون قرآنی شعر و اندیشه ناصر را به اجمال بیان نماید.
در این نوشته، ابتدا دلایل متعدد شخصی، عقیدتی و روانی توجه خاص ناصرخسرو به قرآن اشاره می شود، و سپس مبحث مفصل و اصلی نوشته می آید که درباره تنزیل و تأویل از دیدگاه ناصرخسرو است. در این بخش، ضمن بیان اهمیت فوق العاده تأویل از نظر این متفکر اسماعیلی، تمثیلاتی که او برای تبیین برتری تأویل بر تنزیل آورده، تحلیل شده و به فواید تأویل نیز در بحث مجزایی پرداخته شده است. مبحث آخر، در خصوص قرآن و اهل تأویل است. یعنی چه کسانی شایستگی تأویل دارند. از نظر ناصر، فقط آل نبی و علی(ع)، و دانایان و ائمه اسماعیلی مجاز به تأویل اند و وظیفه سایر مردم آن است که حقایق و معانی نهانی تنزیل را از طریق آنان بجویند و فراگیرند.
فصلنامه دانشکده الهیات و معارف مشهد، 1381، شماره 58
منبع: پرتال جامع علوم انسانی
