ابوالقاسم رادفر
سابقۀ تاریخی شهر «مرو» یا «مروشاهجان» به گذشته های دور می رسد. زیرا «مقدسی» بنای آن را به «اسکندر کبیر» نسبت می دهد. «حافظ ابرو» بنیانگذار قهندز «مرو» را «طهمورث» و بانی ربض شهر را «اسکندر رومی» می داند. باری شهر «مرو» در گذشته از شهرهای بسیار آباد ایران محسوب می شده که به مرور ایام از رونق و اعتبار آن کاسته شده است. البته بحث ما در اینجا پیرامون اوضاع تاریخی و پیشینۀ این شهر نیست و در صفحات پیش تا حد امکان بدان اشاره شده است.
اما مراد از ذکر این مقدمۀ کوتاه این است که بدانیم شهر «مرو» از دوران گذشته همواره مهد پرورش دانشمندان و شاعران فراوان بوده، و استادان بنام و مشهوری را در دامان خود پرورش داده، و سبب ایجاد حوزه های درس و بحث در زمینه های گوناگون علمی و ادبی گردیده است تا جایی که جاذبۀ علمی و موقعیت این شهر باعث جلب علمای دیگر نواحی به این سرزمین شده است.
تحقیقات تاریخی، پاییز و زمستان 1371، شماره 6 و 7
منبع: پرتال جامع علوم انسانی
