نویسنده: محسن روستایی
اسناد و منابع تاریخ معاصر نشان می دهند که در سالهای میانی حکومت رضا شاه(1313-1314) به دلایل مختلف سیاسی – اجتماعی جنبش ناسیونالیستی در میان ایرانیان ایجاد می شود. برگزاری جشن هزاره و کنگره فردوسی در مهرماه سال 1313 موجب برانگیخته شدن حس ملیت و غرور ملی به ویژه جوانان شد. مسافرت حدود 40 تن از دانشمندان ممالک بزرگ جهان به تهران و قدرت سیاسی نظامی رضاشاه و آوازه ترقیات رفرمی که در آن دوران نصیب مملکت شده بود، آتش وطن پرستی را در سینه ها دامن زد و جمعی از جوانان بر آن شدند که زبان رایج آن روز را مانند زبان فردوسی، خالص و کلمات خارجی به خصوص لغات عربی را خارج سازند و مکنونات خاطر را به فارسی سره بنویسند و در این کار غلو کردند و تعصب نشان دادند و پیش از تشکیل فرهنگستان (خرداد 1314) آشفته بازاری پدید آوردند. به خصوص خطر وقتی حس شد که جریان به اصطلاح پیرایش و اصلاح زبان در صدد برآمد از قدرت سیاسی، برای پیشبرد مقاصد خود بهره گیرد. در حقیقت سراب فریبنده بی نیازی از بیگانگان در عرصه زبان، شاه مملکت را که در مسافرت به ترکیه با اقامات همسایه و آتاتورک در تصفیه زبان آشنا شده بود بر سر شوق آورده بود….
منبع: گنجینه اسناد، دوره 10، شماره 2 و 1، تابستان 1379
