نامه‌نگاری که در قدیم به آن فن «ترسّل» می‌گفته‌اند، به‌عنوان یکی از فنون انشاء و نویسندگی در گسترة فرهنگ و ادب فارسی، جایگاه ویژه‌ای دارد و نامه‌های برجای‌مانده از هر دوران حکومتی، اطّلاعات ارزشمند ادبی، تاریخی، اجتماعی، سیاسی و غیره را در برمی‌گیرد که پرداختن به آن‌ها در حیطة پژوهش‌های تاریخی بسیار راهگشاست. بدایع الانشاء یوسفی هروی یکی از این منابع مکتوب است که برحسب سلسله‌مراتب اداری و مشاغل دیوانی، در زمان همایون شاه گورکانی نگارش یافته است.
هدف: نظر به اهمیّت میراث مکتوب، هدف این پژوهش در وهلة نخست، معرّفی نسخه‌ای مربوط به دورة گورکانیان، به‌منظور استفاده در پژوهش‌های ادبی و تاریخی و در وهلة دوم، تبیین ساختار سلسله‌مراتب اداری این دوره با تکیه بر محتوای این اثر است.
روش/ رویکرد: روش مورداستفاده در این تحقیق، توصیفی- تحلیلی، بر اساس نسخة خطی بدایع الانشاء و سایر منابع تاریخی موجود است.
یافته‌ها و نتایج:
نامه‌های بدایع الانشاء به‌عنوان یکی از آثار ارزندة دورة گورکانیان، اطّلاعات مفیدی درزمینة سلسله‌مراتب اداری، مشاغل دیوانی، مذاهب و آیین‌ها، آداب‌ورسوم و شیوة نامه‌نگاری مرسوم در این دورة تاریخی را آشکار می‌نماید.
ندا مراد؛ سید محمد منصور طباطبایی؛ منوچهر اکبری؛ عبدالرضا سیف نویسندگان این مقاله اند که در شماره 1، بهار 1396 گنجینه اسناد منتشر شده است.
منبع: بساتین
