حمیدرضا کریمی، سیدعلی اردلان جوان
هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی و شناسایی آداب نشانهگذاری در بین نسخههای خطی تاریخدار انجام شده است.
روش/ رویکرد پژوهشی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به روش
پیمایشی _ تحلیلی انجامشده است. با بررسی نسخههای خطی موجود در کتابخانه آستانقدسرضوی و مشورت با کارشناسان خبره این بخش، تعداد شش نسخۀ نفیس تاریخدار مرتبط با دوره و موضوع مورد پژوهش از کتابخانه آستانقدسرضوی و شش نسخۀ تاریخدار از سایر کتابخانههای معتبر، به روش هدفمند انتخاب و با مشاهدۀ این نسخهها، نشانهگذاریهای مشترکی استخراج گردید.
یافتهها: با بررسی روشمند و طبقهبندی نشانههای بهکار رفته در نسخههای خطی منتخب تا عصر تیموری، مشخص شد که نشانۀ «نقطۀ بزرگ» و نشانه «حرف هـ» هرکدام با 41% «سهنقطه مثلثی و نقطه لوزی» با 34 % استفاده، بیشترین کاربرد را در نشانههای تصویری دارد. در بین نشانهها با حروف متن بیشترین کاربرد را «کشیدگی حروف» با فراوانی 50%، «فاصلهگذاری» و «شنگرفنویسی» با فراوانی 40% بیشترین کاربرد را در نسخههای خطی مورد پژوهش دارد. در 76% نسخههای منتخب از هر دو نوع نشانهها استفادهشده است.
نتیجهگیری: یافتههای پژوهش نشان میدهد نشانهگذاری در نسخههای خطی به دو صورت «نشانههای تصویری» و «نشانهها با حروف متن نسخه» انجام میشده است. کاربرد تمام این نشانهها، تمایز و جداکنندگی است. در بیشتر نسخههای خطی از هر دو نوع نشانه استفاده شده است.
کتابداری و اطلاع رسانی دوره 20، شماره 1 (پیاپی 77)، بهار 1396
منبع: بساتین
