نویسنده: بهروز افخمی
چکیده: امروز دربارۀ نام و اهمین «راه ابریشم» توافق جهانی وجود دارد. سازمان جهانی یونسکو مسیر باستانی شرق دور و خاورمیانه را به این نام می شناسد. بنا بر اسناد سازمان های جهانی، موجودیت آن با شروع تجارت راه ابریشم در این مسیر گره خورده است و آن را سازمان یونسکواز دورۀ اشکانی به بعد تا اواخر دورۀ صفویه مشخص کرده است. از نظر یونسکو راه ابریشم زمینه های مطالعاتی چند گانه ای دارد که جامعیت داشتن و میان دانشی بودن و چند دانشی بودن از جملهۀ ویژگی های آن است.پیشینۀ دراز مدت راه در ایران و موجودیت آن در دوره های مختلف تاریخی و اهمیت آن از جنبه های مختلف، اعم از فرهنگی، ژئو پولتیک و اقتصادی، پدیده میراثی بودن آن را بسیار قوی و مشخص کرده است. با وجود این، در ایران شناخت ابعاد راه باستانی ابریشم کمتر صورت گرفته است. این مقاله می کوشد، تحولات راه ابریشم را با تأکید بر تجارت در گذشته ترسیم و موجودیت آن را در دوره های تاریخی ایران تبیین نماید. شیوۀ گردآوری مقاله از نوع اسنادی و به روش کتابخانه ای بوده و چنین نتیجه گرفته است که جادۀ ابریشم در طی دو هزار سال مسیر یکپارچگی، مبادله و گفتگوی کشورهای شرقی و غربی بوده است که در رشد و توسعۀ مشترک بشریت، سهم بسزایی داشته است. در ایران اهمیت و موجودیت آن به پایداری حکومت ها در دوره های تاریخی ایران باستان کمک کرده و اهمیت جهانی آن نیز با اقدام جهت ثبت در میراث جهانی یونسکو بازتاب یافته است.
مطالعات ایرانی سال چهاردهم پاییز و زمستان 1394 شماره 28
منبع: پرتال جامع علوم انسانی
