زهرا اختیاری
حماسۀ شاهرخ نامۀ قاسمی گنابادی مثنوی ای چهار هزار و هفت صد بیتی است که در سال 950ق آن را سرود. موضوع آن شرح کشورگشایی ها، شکارها، سفرها، عدالت ورزی‌ها و رشادت های شاهرخ تیموری (850- 779) از بر تخت پادشاهی نشستن تا هنگام وفات است که به شاه طهماسب صفوی (ج. 930- د. 984) تقدیم شده است. شاهرخ جز همین مثنوی، زندگی نامۀ مستقلی ندارد. منظومۀ شاهرخ نامه در ایران نسخه ندارد و نگارنده آن را براساس نسخۀ پاریس تصحیح کرده است.
پس از معرّفی شاهرخ نامه، به بررسی برخی ویژگی های ادبی و زبانی منظومه و معرّفی نسخه های آن پرداخته شده و ساقی نامه های این مثنوی برای اوّلین بار معرّفی گردیده است. چند فراز از زندگی شاهرخ از نگاه قاسمی و مورّخان عصر شاهرخ با هم مقایسه شدند. تحقیق نشان داد این حماسه تا حدّ زیادی مبتنی بر مستندات تاریخی است و به ترتیب وقوع عمل کردهای شاهرخ سروده شده است. توصیف صحنه‌های نبرد با بیانی فخیم و حماسی و به کاربردن تعبیرها و ترکیب‌های زیبا، تضاد، سجع و واج آرایی از دیگر ویژگی‌های این اثر است.
کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی، دوره 18، شماره 34، تابستان و پاییز 1396
اصل مقاله
