عباس سعیدی ؛ سیما رحیمی
چکیده: آزمایش یکی از بنمایههای مهم و تکرارشونده در حکایتها و قصههای ایرانی است که با اهداف گوناگون و شیوههای مختلف در حکایتها و قصهها ارائه میشود. آزمایشها در قصهها و حکایتها معمولاً به عنوان شروطی مطرح شده که شخصیت اصلی یا دیگر شخصیتهای داستان برای رسیدن به خواستههای خود ملزم به انجام آن هستند. این آزمایشها ابزاری محسوب میشوند برای محک زدن توانایی شخصیتها و یا بستری برای بروز استعدادهای درونی آنها در خلال داستان. اگرچه ظاهراً اینآزمایشها تفاوتهای بسیاری با یکدیگر دارند اما در تمامی آنها میتوان نشانهها و خصوصیاتی مشترک را پیدا کرد که امکان طبقهبندی و دستهبندی آنها را برای محققین فراهم میکند. در این تحقیق نویسندگان از میان قصهها و حکایتهای ایرانی مجموع 237 قصه و حکایت را انتخاب کرده با بررسی ارکان آزمایش (امتحان کننده، امتحان شونده، شیوه و نوع آزمایش و اهداف آزمایش) در آنها درصدد ارائه الگویی طبقهبندی شده برای شناخت انواع آزمایش در قصههای ایرانی برآمدهاند.
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه، دوره 5، شماره 17، آذر و دی 1396