علی رضاییان
اسماعیلیان گروهی از شیعیان هستند که پس از شهادت امام جعفر صادق(ع) معتقد به امامت فرزند وی اسماعیل و فرزند اسماعیل، محمد گردیدند و آنان را امامان مخصوص می دانستند. از نیمۀ دوم قرن دوم هجری، اسماعیلیه به طور پنهانی به فعالیت و جذب هوادار در مناطق مختلف جهان اسلام پرداختند و در اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم موفق به ایجاد دو حکومت مستقل گردیدند. عده ای از آنان تحت رهبری ابو سعیدجنابی در بحرین دولتی تشکیل دادند، که با توجه به نام یکی از رهبران این حرکت (حمدان قرمط)، به «قرامطه» مشهور گشتند. عملکرد این گروه در حمله به شهرهای اسلامی و غارت آنها، حمله به کاروان زائران حج و حتی حمله به مکه و انتقال حجرالاسود به بحرین برای حدود بیست سال، تأثیر قاطعی در نگرش منفی جامعه اسلامی نسبت به اسماعیلیان داشت.
کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، آذر 1377 شماره 14
منبع: پرتال جامع علوم انسانی
