سید ابوالفضل رضوی
یاسای چنگیزی برآیند تحولات ساختاری جامعه ایلی مغول بود و تحت تأثیر واقع‌نگری و مدارای عقیدتی مغولان پویایی خاصی داشت. همین طور از جامعیت خاصی برخورار بود و صرف نظر از مسائل سیاسی – نظامی به امور اقتصادی و اجتماعی نیز توجه ویژه ای داشت. همین جامعیت و پویایی یاسا به همراه مداری عقیدتی مغولان نقش مهمی در تعلمل قواعد آن با قوانین جوامع متمدن تحت سلطه مغول داشت. دولتمردان ایرانی عصر مغول نیز صرف نظر از ماهیت غیر اسلامی یاسا نگاه مثبتی به آن داشته و تأمین منویات خود را در چهارچوب اجرای آن بخش از یاسا که عدالت، امنیت، رفق و مدارا با خلق را در خود داشته جستجو می کردند. عدم تعارض شدید یاسا با قوانین ایرانی – اسلامی در تعامل ایرانیان و مغولان و اسلام پذیری این قوم سهم عمده ای داشت و راه تفوق اندیشه های ایرانشهری و برتری قوانین اسلامی را هموار می کرد.
تاریخ ایران و اسلام دانشگاه لرستان بهار و تابستان 1387 شماره 3
منبع: پرتال جامع علوم انسانی
