غلامرضا ورهرام
در متون قدیمی تاریخ ایران، هنوز نکته های بسیار مهم و دست نخورده ای یافت می شود، که گوشه های جالبی از رویدادهای سیاسی سرزمینهای پهناور جهان اسلام و وقایع تاریخی ایران را روشن می کند. سرزمین ایران به مناسبت واقع شدن بر سر راه قاره های دیگر، همواره به عنوان گذری تاریخی در تبادل و انتقال فرهنگها مؤثر بوده است. به دلیل همین ارتباط بوده است که اشاعۀ اسلام در شرق نیز با تأثیراتی از آداب و سنن ایرانی- اسلامی در سرزمینهای آسیای وسطی و جنوب آسیا قوت و تداوم یافت. از میان اقوامی که به نحوی از همین راه با اسلام آشنا شد، حکومت قراخانیان در آسیای مرکزی است که در تاریخ به عنوان اولین حکومت ترک مسلمان از آنها یاد می شود. هم از طریق آنان نیز این فرهنگ در آن منطقه رواج یافت و بعدها نیز خود عامل مؤثری در انتقال این فرهنگ شد. از اصل و نسب خاندان قراخانیان، مورخان و جغرافیدانان اسلامی یاد کرده اند و تقریباً همگی در ریشۀ این خاندان، یعنی قبیلۀ قرلق متفق القولند.
تحقیقات تاریخی، تابستان 1368، شماره 1
منبع: پرتال جامع علوم انسانی
