بخش اعظم این موزه، متشکل از میراث مکتوب و نسخ خطی در قالب اسناد، کتب تاریخی، علمی و مذهبی بوده که این آثار جزو سرمایه‌های
کشورند و اگر فراتر بنگریم متعلق به تمامی اهل اندیشه است. اگرچه امر بازسازی آثار
و نسخ
خطی سابقه
طولانی دارد اما مفهوم علمی و امروزی آن، فقط به معنی در کنار هم قرار دادن تکه‌های
جدا شده و یا تخریب شده آثار نیست، بلکه بررسی همه‌جانبه اثر و ساختار شناسی اجزا
برای احیا و نگهداری بهینه هست.
از این رو، کارگاه حفاظت و مرمت مرکز دائرة‌المعارف انسان‌شناسی، با نظر و تأکید مؤسس محترم، آقای دکتر
محفوظی، با به‌کارگیری همه امکانات برای جلوگیری از پیشرفت فرایندهای رو به گسترش فرسودگی
و پوسیدگی برای نگهداری بهینه آثار قدیمی و نسخ خطی،
بنا گردید.
این مجموعه، با بیش از دو دهه فعالیت، توانسته جایگاه ممتازی از حیث
حفاظت، مرمت و نگهداری
در سطح جامعه حفاظت و مرمت بین‌المللی پیدا نماید.
وجود آثار مکتوب که بالغ بر هفتاد هزار اثر هست و در معرض آسیب‌پذیری
شدید در برابر عوامل محیطی اعم از فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی قرار دارند ما را
بر آن داشت تا حفاظت و مرمت آثار مکتوب را در اولویت امور خود قرار دهیم.
دستیابی به چنین امر مهمی بدون تجهیزات کارگاهی و شناخت مبانی علمی و
آخرین متدهای مرمتی مورد قبول جامعه بین‌المللی حفاظت و مرمت میسر نمی‌باشد.
چنانچه در بسیاری از موزه‌های دیگر، گاه شاهد تخریب و نابودی آثار، به علت عدم شناخت کافی در مراحل
گوناگون هستیم؛ مانند نحوه نگهداری آثار در مخازن، جابجایی و حمل و نحوه صحیح نمایش
آن‌ها، مراحل ضدعفونی، روش‌های درمان و مرمت و استحکام‌بخشی و غیره.
· خط
مشی اساسی این کارگاه:
o پاک‌سازی
و زدودن عوامل مخرب
o برگشت‌پذیری
روش‌های مرمتی
o استحکام‌بخشی
o بازسازی
آثار قدیمی و نسخ خطی با مواد شیمیایی مناسب
· تدوین
و اجرای دستورالعمل‌های حفاظت و نگهداری:
o ایجاد
شرایط مناسب برای آثار
o کنترل
رطوبت و دما
o کنترل
عوامل بیولوژیکی
o کنترل
پیدایش اسیدیته و درمان در آثار
· طرح‌ها
و فعالیت‌های کارگاه مرمت موزه انسان‌شناسی که در دست اجرا هست:
o طرح
تهیه شناسنامه کارشناسی و مرمتی با اولویت‌بندی برای تمام آثار
o آسیب‌شناسی
آثار مکتوب و خطی
o فن
شناسی
o اجرای
پژوهش‌های علمی بنیادین
o اجرای
مرمت‌های اضطراری
o اجرای
دستورالعمل‌های مناسب انبار کردن
· فعالیت‌های
انجام‌شده:
o مرمت
بیش از 2000 اثر مکتوب همراه با تهیه شناسنامه آثار
o مرمت
300 قطعه از آثار سفالی و سرامیک دوره اسلامی
o مرمت
150 اثر از نقاشان بزرگ دوره صفویه، قاجاریه و معاصر
o مرمت
بیش از 6000 جلد کتاب
o مرمت
حدود 2000 قطعه خط
o مرمت
بیش از 700 اثر نقاشی از نقاشان بزرگ دوره صفویه و قاجار و معاصر
o مرمت
حدود 140 قطعه سفال و سرامیک
o مرمت
بیش از 400 اثر لاکی از قبیل قلمدان‌ها و...
بازسازی این آثار توسط شخصیت‌های هنری و اساتید مرمت به انجام رسیده
است که ازجمله آن‌ها می‌توان از آقایان: سید حسین نجومی، محمد نصیر عتیقی، علی
شکاری، علی ذوالقدر، حسین درخشان ، کامران
پویان ، حجت
کشفی ، اشتری،
سلیمی مقدم، ... و خانم‌ها: فرشچیان و ضیایی را نام برد.